De manen van Jupiter

De Galileïsche manen van Jupiter (foto Cindy Meulblok)

Na een verfrissende blogvakantie van een maand waarin ik de wereld even heb losgelaten, pak ik het bloggen weer op. Ik blijf echter nog op veilige afstand van de bijzondere ondermaanse verwikkelingen die mij de afgelopen maanden hebben geïnspireerd. En dat voelt goed. Mijn Observaties zullen snel genoeg weer gelokt worden door de vertedering van de verwarrende avonturen van de menselijke soort. Ik geniet nog even na van de rust en harmonie in de hogere sferen van mijn mentale vakantie. Mijn Observatie gaat deze keer dan ook over de planeet Jupiter, die immense gasreus met een volume van 1321 keer de Aarde, die dagelijks, stilletjes, meestal onopgemerkt over onze hoofden voorbij trekt. Wie is zich daar eigenlijk van bewust?

Natuurlijk kennen de meeste mensen Jupiter wel van foto’s of van video-animaties over ons zonnestelsel. En we hebben allemaal op school kennisgemaakt met de sterrenwereld en de loop van de hemellichamen. Echter, dat dit hemelse spektakel allemaal daadwerkelijk plaatsvindt, valt gewoonlijk buiten onze bewuste waarneming. Weliswaar kunnen we met onze opgedane kennis een aardig woordje meepraten over het heelal, maar als je aan iemand vraagt of hij weet waar Jupiter feitelijk aan de hemel staat, dan is dat meestal niet het geval. Dat blijft mij verwonderen. Het geeft me altijd weer het gevoel dat veel van onze conversaties, bijvoorbeeld die over het heelal, gebaseerd zijn op plaatjes, televisiebeelden, lesmateriaal en ‘van horen zeggen’ en niet op persoonlijke observaties in de wereld zelf. En juist dat laatste, die eigen ontdekkingen en eigen kijk op dingen maken het leven en de mensen voor mij interessant. Dat is voor mij de motor achter de ontsluiting en ontwikkeling van het bestaan.

Voor wat betreft het heelal, word ik daarbij geweldig geholpen door de StarWalk-app op mijn iPhone waarmee ik probleemloos planeten kan opsporen. Zo heb ik Jupiter als heldere ster aan het firmament ontdekt en herken ik deze inmiddels ook zonder app. Om iets meer van Jupiter te kunnen zien, heb ik mijn Zeiss-verrekijker er wel eens op gericht. Met de maximale vergroting van die kijker (8x) blijft de planeet echter, hoe onvoorstelbaar groot ook, gewoon een ster tussen de sterren. Het verlangen om deze planeet daarom eens door een echte sterrentelescoop te bekijken en te zien wat je meestal slechts op foto’s ziet, laat me niet los. Het staat al lang en hoog op mijn bucketlist, want ik zou er ‘eeuwig’ spijt hebben als ik in dit leven geen tijd zou hebben gemaakt voor het waarnemen van de planeten. Ironisch genoeg, is het er desondanks nog niet van gekomen een observatorium te bezoeken.

Echter Jupiter kan recent toch van de bucketlist worden geschrapt. In de late avond van 17 februari 2015 liet ik de hond uit. Het was een koude, glasheldere nacht met de bekende sterrenbeelden aan de hemel. Ook Jupiter schitterde op volle sterkte. Aangezien het ondanks de kou niet onaangenaam was, kwam ik op het idee om toch maar eens mijn Swarovski-telescoop, die ik voor vogelwaarnemingen gebruik, in de achtertuin op te stellen en een nieuwe poging te wagen om Jupiter te zien. Ik verwachtte er weinig van.

Er gebeurde echter iets bijzonders. Door het zware statief en de sterke vergroting van de telescoop kreeg ik mijn waarnemingsobject al snel stabiel in beeld. Niet als trillende ster, zoals met de Zeiss-kijker, maar direct als een kleine bol, duidelijk herkenbaar als Jupiter. En dat niet alleen. De planeet was omringd door vier piepkleine manen die in één rechte lijn stonden. Ik wist niet wat ik zag. Mijn wereld had er opeens vier manen bij. Wauw!

Het prettige gevoel van avontuurlijke verwondering heeft mij in de daaropvolgende dagen nog steeds niet verlaten. Ik denk dat  Galileo Galilei, de ontdekker van deze vier manen, zich in 1610 precies zo moet hebben gevoeld, toen hij zijn zelf ontworpen telescoop voor het eerst op Jupiter richtte en met die waarneming een nieuw stukje van de wereld ontsloot.

Galileo Galileï achter zijn telescoop