Lionel neemt uitdagend plaats op de troon die slechts voor vorsten is bestemd.
In the film The King’s Speech uit 2010 van Tom Hooper komt een scene voor waarin de stotterende prins ‘Bertie’, de aanstaande koning George VI (gespeeld door Colin Firth), het vertrouwen in zijn stem hervindt. Dit gebeurt na een sublieme interventie van Lionel Logue (Geoffrey Rush) de therapeut die de prins ondersteunt bij de aanpak van diens spraakgebrek. Het is een moment in de film, dat het waard is om langer bij stil te staan.
De scene vindt plaats tijdens de repetities in ‘Westminster Abbey’ waar de kroning van de vorst zich zal voltrekken. In de scene is de prins wanhopig. Hem is net ingefluisterd dat Lionel geen erkende opleiding heeft en waarschijnlijk onbetrouwbaar is. Daarmee is de enige hoop van de prins om het stotteren te overwinnen ineens in rook opgegaan. Hij beschuldigt Lionel van oplichting en spreekt in zelfbeklag zijn angst uit dat hij nu bekend zal staan als George de Stotteraar, de koning die zijn volk in de steek liet in tijden van nood.
Lionel probeert de situatie te redden en de radeloze koning uit te leggen dat hij weliswaar geen diploma en titel heeft (wat hij ook nooit heeft beweerd), maar wel veel ervaring. Hij vertelt hoe hij het vak geleerd heeft bij getraumatiseerde soldaten uit de Eerste Wereldoorlog die van het front terugkeerden met verschijnselen van verstarring. Veel van hen konden niet meer praten. De soldaten waren in een shock geraakt, omdat ze de stress van de oorlog niet langer wisten te verdragen. Ze hadden gek van angst geschreeuwd om hulp, maar niemand had ze gehoord of naar ze geluisterd. Er was bij deze soldaten iets geknapt waarna ze diep in zichzelf waren gevlucht, niet meer in staat om nog een woord te uit te brengen.
Lionel vertelt dat hem toen gevraagd is om deze soldaten bij te staan met zijn ‘vlotte babbel’. Aanvankelijk had hij geprobeerd ze met ontspanningsoefeningen weer aan het praten te krijgen, maar hij merkte al snel dat het probleem dieper lag. Zijn hypothese was, dat de soldaten het vertrouwen in hun stem kwijt waren geraakt, toen deze op het moment van hoogste nood had gefaald, omdat niemand had geluisterd. Daarom zag hij het als zijn ‘job’ om de soldaten te helpen het vertrouwen in hun stem weer terug te laten vinden door hen te laten weten dat er nu wel door een vriend naar ze geluisterd werd. En zijn aanpak had succes. Zo was hij in de wereld van de spraaktherapie gerold. En vanuit diezelfde filosofie behandelde hij nu de stotterende prins. Ook die moest het verloren vertrouwen in zijn stem (en zichzelf) weer terugvinden. Daarom eindigt hij zijn verhaal met: ‘That must ring a few bells with you, Bertie’.
De prins voelt wat Lionel bedoelt; hij durft geen gehoor te geven aan de roep en wil om koning te worden. Aan die verdringing ligt zowel zijn geknakte zelfvertrouwen en gestotter ten grondslag (als gevolg van een dominante vader die nooit naar hem luisterde), als het schuldgevoel ten opzichte van zijn oudere broer, die qua geboorte het recht had op het koningschap. Beide situaties belemmeren de prins om het koningschap dat hem na de troonafstand van zijn broer toevalt, met overtuiging op zich te nemen en zijn stem met kracht te laten horen.
Op het moment dat de repeterende prins zich in Westminster Abbey in zelfmedelijden beklaagt over zijn miserabele lot als George de Stotteraar en de relatie tussen de heren een dieptepunt bereikt, gooit Lionel het noodgedwongen over een andere boeg. Hij neemt uitdagend plaats op de troon die alleen voor koningen is bestemd. Als de prins Lionel daar ziet zitten, wordt hij furieus. Hij wil dat Lionel direct opstaat en schreeuwt: ‘Get out. You can’t sit there!’ Maar Lionel zet alles op het spel, blijft stug zitten, trotseert de woede van de prins en voert dan zijn meesterlijke en bevrijdende interventie uit. Zie hier het fragment (2.49 min):
OBSERVATIONS 
Een mooie observatie, fysieke knelpunten (in dit geval het gestotter van de koning) hebben vaak een psychische oorsprong (in dit geval het gebrek aan een vaderlijk, luisterend oor in zijn jeugd en het schuldgevoel jegens zijn broer).
Deze observatie brengt mij in gedachten direct terug naar enkele van mijn helden uit vroeger jaren, Van Kooten en De Bie onder het pseudoniem van de klisjeemannetjes. Ik herinner mij een discussie onder de pakkende titel ‘Hengstenbal’ tussen beide heren, waarbij Van Kooten al over hetzelfde inzicht bleek te beschikken als Lionel Logue in ‘The King’s speech’. De discussie op dit punt voltrok zich alsvolgt:
Van Kooten: ‘Nee, wach effe. Dus jij heb trek om te fleppen, en dat kruipt-ie de lucht in, maar voordat jij in de suikerpot heb kenne roere gaat-ie weer plat?’ De Bie: ‘Precies!’ Van Kooten; ‘O ja?’ De Bie: ‘Ja, dan duik ik maar weer in de leesportefeuille. Begrijp je?’ Van Kooten: ‘Nee, maar dan zit jij waarschijnlijk in een poreuze cirkel.’ De Bie: ‘Zou jij denke?’ Van Kooten: ‘Jaah, dat is waarschijnlijk psychisch.’ De Bie: ‘Wat heb mijn jongeheer nou met psychisch te maken?’ Van Kooten: ‘Fysiek is altijd psychisch.’
Zonder verder de aanleidingen voor de psychische nood van De Bie te duiden, legt Van Kooten al wel het verband tussen fysieke klachten en psychische oorzaken. Ook in deze discussie bood hij een luisterend oor aan zijn vriend, waarbij overigens niet bekend is gemaakt of het fysieke dilemma van De Bie uiteindelijk tot acceptabele proporties is terug gebracht, iets wat in de ‘The King’s speech’ gelukkig wel gebeurd.
Toch boeiend om via de gidsende activiteiten van Menno tot aanvullende inzichten te komen op
de herinneringen uit mijn (toen nog niet) grijze verleden.