Deze week was ik in de aula van het crematorium ‘De nieuwe Ooster’ te Amsterdam waar de crematieplechtigheid plaatsvond van de overleden vader van een goede vriend. Al bij binnenkomst viel mij de opmerkelijke vormgeving, de wandschildering en het smaragdgroene licht van de aula op. Die bijzondere ambiance vormde een sfeervol en passend decorum voor de toespraken die ter nagedachtenis van de overledene werden gegeven. Het respectvolle beeld dat van de overledene werd geschetst en de rol die hij in het leven van anderen had gespeeld, is een verhaal apart waar veel over verteld kan worden. Het is echter niet het moment om daar iets over te schrijven. Deze ‘observatie’ gaat over de wandschildering van de aula.
Mijn vrouw die een kunsthistorische achtergrond heeft, wees mij aanvankelijk op een detail van de schildering: een op zijn rug liggende, wat bolle vogel, een kiwi, dacht ze, rechtsonder op de voorgrond (zie foto). Waarschijnlijk een dode kiwi met de snavel omhoog. En inderdaad, ik kon er vanaf de achterste rij waar we zaten ook niets anders van maken. Dat was wel een heel vreemd detail van de muurschildering en ik vroeg mij af wat de betekenis er van was. Was het een symbool? Het had iets geheimzinnigs.
Omdat ik de muurschildering en de dode kiwi niet uit mijn gedachten kon zetten, ben ik later die dag gaan zoeken op google of ik iets van de betekenis van de afbeelding kon achterhalen. Al snel ontdekte ik dat de muurschildering in 1952 gemaakt is door de veel in Zuid Frankrijk levende Nederlandse kunstenaar Albert Muis. Het draagt de naam ‘Arcadia’ wat o.a. staat voor ‘lieflijk oord’. Wat mij overigens bevreemde was dat er nergens op internet een goede afbeelding van ‘Arcadia’ te vinden is.
Wel kwam ik er na geduldig zoeken achter, dat het witte dier op de voorgrond van de schildering een witte pauw schijnt te zijn en niet een dode kiwi. De omhoog gerichte snavel van de kiwi bleek de ranke hals van de pauw voor te stellen. En het bolle lijf van de kiwi, bleek de uitgezette verenpracht van de pronkende pauw. Dat hadden we, van achterin de zaal, anders geïnterpreteerd; wellicht wordt het dan toch tijd voor een bril.
Hoe dan ook, ik merkte wel dat de winst van die opgedane kennis tegelijkertijd ontnuchterend werkte ten opzichte van de muurschildering en ten koste ging van de intrigerende geheimzinnigheid. Dat was op zich teleurstellend, maar het maakte wel de weg vrij voor aandachtige observatie van de gehele afbeelding die zo’n 130 m2 groot is.
Uiteindelijk is er maar één conclusie. Het is een geslaagd kunstwerk binnen een unieke bijna magische ruimte; zeker de moeite waard om eens te gaan kijken. En vergeet daarbij even de pauw en denk gewoon dat het een dode kiwi is.
En voor wie geen tijd voor een bezoekje heeft, op google ontdekte ik onverwacht dat er op Youtube een film (van 10 minuten) te vinden is over het tot stand komen van de muurschildering. Een ‘must see’ voor iedereen die de schildering ooit echt heeft bewonderd of het nu graag wil leren kennen: http://www.youtube.com/watch?v=oG-g0AjTy1M
OBSERVATIONS 