Het overkomt mij steeds vaker. Dagelijks zelf en soms meerdere keren per dag. Dingen of mensen die ik amper nog zie staan, worden onverwacht, door een kleine verplaatsing, uit de vaagheid in de zichtbaarheid geplaatst en krijgen opeens weer betekenis.
Hoe ontstaat zo’n verplaatsing? Vaak is een simpele aanwijzing voldoende. Een kunsthistoricus vertelde mij ooit, dat een goede gids niet veel meer hoeft te doen, dan de aandacht van mensen te richten op dingen die ze gewoonlijk niet zien staan. Bijvoorbeeld het wijzen naar de gevels van een historisch grachtenpand. Die aanwijzing, dat wil zeggen, het richten van de blik van een ander op iets dat onder normale omstandigheden buiten diens aandacht valt, maakt iemand méér tot gids, aldus de kunsthistoricus, dan het alleen maar overdragen van kennis over die gevels.
Het gaat er vooral om mensen vanuit een ander perspectief te laten observeren. Dan kunnen zich onverwachte dingen voor hen openbaren. Dat is geen magie, al wordt het vaak wel zo ervaren. Het is het ontsluiten van wat er al langer ‘is’, maar wat nooit eerder werd gezien, omdat er niet op werd gelet.
Als mij dat weer eens overkomt, dan beleef ik die gebeurtenissen steeds met verbazing. Het zijn als het ware herontdekkingen met de prettige nasmaak van verrijking doordat het de wereld opent en dichterbij brengt. Die ervaringen versterken ook mijn besef, dat er nog veel dingen door een beperkte of eenzijdige blik versluierd zijn en er nog een immense wereld van betekenis in het dagelijkse leven te ontdekken valt.
Hier ligt ook een relatie naar mijn werk als adviseur. Ik word mij er steeds meer van bewust dat mijn toegevoegde waarde voor opdrachtgevers feitelijk staat of valt met mijn vaardigheid om voor hen de dingen net iets anders in de zichtbaarheid te plaatsen, dan ze zelf doen. Ook ik ben als adviseur een soort gids. Bijvoorbeeld door een andere ‘kijk’ te geven op een vraagstuk of op een terugkerend probleem. Hierdoor ontstaat er bij opdrachtgevers vaak ruimte voor nieuwe observaties en inzichten, voor een ander oordeel en andere oplossingen. “Goh, zo heb ik dat nooit bekeken”, zeggen ze dan, wat in feite betekent ‘Zo heb ik het nooit gezien’.
Feitelijk zijn het precies deze kleine inzichten van mijn opdrachtgevers die zorgen voor het succes en plezier in mijn werk. De kracht van goede adviseurs ligt m.i. dan ook vooral in hun vermogen opdrachtgevers anders naar de wereld te laten kijken in het geval dat relevante zaken buiten hun blikveld dreigen te vallen. Die vorm van advisering is niet altijd eenvoudig, omdat opdrachtgevers vaak lastig te gidsen zijn. Het vraagt bescheidenheid, tact en moed van de adviseur. Echter, het is de moeite waard; het voorkomt onnauwkeurige besluitvorming én vaak heel veel overbodig werk.
OBSERVATIONS 